2025 02 VCM

VISIE

voor de toekomst

het bedrijf”, vertelt hij. “Terwijl Darwin zei dat je je aan de omgeving moet aanpassen, veranderden zij langzaam maar zeker zelf de omgeving. Ze werkten aan een digitaal universum dat ons vandaag allemaal in de ban heeft. Dat digitale universum heeft niet enkel op individuen, maar ook op bedrij ven een enorme impact. Terwijl je vroeger als bedrijf gewoon één op één met je klant of via massacommunicatie (één-op-veel) communiceerde, zijn we met de komst van het de smartphone geëvolueerd naar een veel-op-één-communicatie, waarbij bedrij ven moeten vechten om de aandacht van het individu. Besef dat dat nieuwe univer sum pas tien jaar oud is. Het is snel, onder ling verbonden en onvoorspelbaar. Aan dat universum moeten bedrijven zich zo snel mogelijk aanpassen om te kunnen overle ven.” “Een grote valkuil voor organisaties is dat ze vast blijven steken in overtuigingen, cynisme en arrogantie”, meent Rik Vera. Dit ‘kryptoniet’ – zoals hij het zelf noemt – leidde al tot de val van heel wat grote bedrijven. “Neem nu Nokia, die de iPhone als een nicheproduct afdeed”, illustreert hij. “Hun probleem was dat ze de kracht van de digitale verstoringen zwaar onderschatten. Het volstaat vandaag ook niet meer een digitaal laagje op je organisatie te leggen. We moeten een weloverwogen strategie ontwikkelen om te overleven in de volledig

aan de hand van drie dozen die je op je strand zet: een groene, een oranje en een blauwe. “In de groene stop je de kleine gol ven die je waarneemt. Worden de golven groter, dan verplaats je ze naar de oranje doos. Die golven moet je aandachtig obser veren. Dat is het moment om te gaan expe rimenteren en innoveren om je op moge lijke verstoringen voor te bereiden. Wacht je daar te lang mee, dan komt er een gigan tische golf in je rode doos. Op dat moment kun je enkel nog reactief handelen. De uit daging voor leiders vandaag bestaat er dus in de vaardigheid te ontwikkelen om groter wordende golven al in een vroeg stadium waar te nemen en daar dan proactief op in te spelen.” Uiteraard hebben bedrijven niet de tijd om voortdurend de golven te verkennen. Rik Vera stelt dan ook voor dat bedrijven hun tijd opdelen volgens het 70-20-10-model. Zeventig procent van je tijd besteed je aan het beheer van je huidige business. Tien procent van je tijd zou je moeten spende ren aan het verkennen van nieuwe, poten tieel disruptieve ontwikkelingen. En de overige twintig procent van je tijd zou dan naar experimenteren en innovatie moeten gaan. Een ander inzicht dat Rik Vera deelt, is gebaseerd op de film ‘The Martian’, waarin een astronaut op een vijandige planeet al

gedigitaliseerde wereld, anders zullen we er door worden overspoeld.” De strandstoelbeheerder versus de surfende innovator Volgens de futuroloog moeten we ook beseffen dat grote veranderingen vaak door vroege signalen worden voorafge gaan. “Het internet deed zijn intrede in 1993, e-commerce in 1999, sociale media in 2004 en de platformeconomie in 2010. En toch klonk het in 2015 in Silicon Valley dat ze de digitale tsunami niet hadden zien aankomen …” Hoe dat komt, illustreert Rik Vera met een krachtige metafoor: “Je kunt bedrijven vergelijken met de verhuurders van strandstoelen. Zij blijven vaak steken in operationele efficiënte op hun stukje strand: ze kopen goedkope strandstoelen aan in China, zetten ze dichter bij elkaar, voorzien ze van een aantrekkelijk kleurtje, enzovoort. Daardoor zien ze een nakende tsunami niet tijdig aankomen. In plaats van af en toe op de golven te gaan surfen om proactief mogelijke disruptieve verande ringen te spotten, blijven ze bezig met het perfectioneren met hun huidige processen. De boodschap is dus om geregeld de gol ven te gaan verkennen. Want als kleine gol ven groter worden, is de kans reëel dat er een tsunami zit aan te komen.”

Hoe je je op disruptieve veranderingen kunt voorbereiden, illustreert Rik Vera vaak

11

VALUE CHAIN MANAGEMENT - JANUARI-FEBRUARI 2025