VCM_112025_LR

DIGITALE TRANSFORMATIE

van die werelden”, zegt hij. “Data uit ontwerp, productie en gebruik komen samen, waardoor je niet alleen efficiënter, maar ook duurzamer kunt produceren.” Goedkoper alternatief Tijdens de opening van het Infinity Lab demonstreerde Jonas Lannoo, onderzoeker mechatronica aan Hogeschool VIVES, hoe een digitale tweeling werkt. Een versnellingskast kreeg enkele sensoren, gekoppeld aan een virtueel model. Via augmented reality zagen de bezoekers live hoe krachten en spanningen zich door de componenten verplaatsten. “De digitale tweeling is een goedkoper alter natief voor het vol stoppen met sensoren van een fysieke versnellingskast”, aldus Jonas Lan noo. Hij wijst erop dat zo’n systeem niet alleen nuttig is voor foutdetectie, maar ook voor voorspellingen op langere termijn. Door de historische belasting te registreren, valt name lijk beter te bepalen wanneer een lager in de versnellingskast aan vervanging toe is of hoe veel levensduur er nog rest vooraleer oliever versing zich opdringt. De operator krijgt zo een direct zicht op de gezondheid van zijn machinepark en kan preventief handelen. Mentaliteitswijziging De voordelen reiken verder dan onder houd. Digitale tweelingen maken het mogelijk producten beter af te stemmen op hun reële gebruik. Jonas Lannoo: “Vroeger grepen fabrikanten uit voorzichtigheid vaak terug naar overdi mensionering, met zware en dure compo nenten tot gevolg. Een digitale tweeling laat een preciezer ontwerp toe op basis van praktijkdata. Dat verlaagt de materiaalkos ten, vermindert de energieconsumptie en beperkt de ecologische voetafdruk.” De onderzoeker spreekt niet alleen over een technologische evolutie, maar ook van een mentaliteitswijziging. “We gaan van bezit naar gebruik. Een producent die zijn machines als dienst aanbiedt, heeft er zelf alle belang bij om ze zo efficiënt en duur

zaam mogelijk te laten draaien. De digitale tweeling wordt dan het instrument waar mee hij dat kan bewaken en verbeteren.” Ecosysteem Het Infinity Lab past in een bredere visie op open innovatie. De KU Leuven en Hoge school VIVES werken samen met de Pro vinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) West-Vlaanderen binnen het project Pro duct Lifecycle Management, dat financi ële steun ontvangt van EFRO-Vlaanderen (Europees Fonds voor Regionale Ontwik keling), VLAIO en de provincie West-Vlaan deren. Het is de bedoeling een ecosysteem uit te bouwen waarin ondernemingen van verschillende groottes – van kmo tot mul tinational – deelnemen aan onderzoek en kennisuitwisseling. Toch blijft data-uitwisseling een gevoelig onderwerp. Bedrijven aarzelen om operati onele data te delen uit vrees voor concur rentieel nadeel. Volgens prof. Wim Desmet is een evenwicht nodig tussen openheid en bescherming: wetenschap moet zo open mogelijk zijn, maar gesloten waar nodig. Patenten blijven belangrijk, maar enkel als ze bijdragen aan een reële economische meerwaarde. Standaarden, encryptie en duidelijke protocollen moeten ervoor zor gen dat samenwerking mogelijk blijft zon der het intellectuele eigendom te onder mijnen. Zoals Wim Desmet eerder al stelde, is de regio Kortrijk bij uitstek geschikt voor zo’n ecosysteem. De KU Leuven en VIVES Hogeschool spelen daarin een brugfunctie tussen onderzoek en industrie. De onder wijsinstellingen participeren bovendien in Europese initiatieven zoals Virtual World, een project waar onder meer Siemens aan deelneemt en dat digitale tweelingen op wereldschaal verder wil ontwikkelen. Competitieve voordelen De mogelijkheden van digitale tweelingen strekken zich uit tot ver buiten de traditi

onele fabriek. Vandaag al onderzoekt de gezondheidszorg toepassingen waarbij virtuele modellen van organen artsen hel pen bij diagnostisering en preventie. In de logistiek doen digitale representaties van magazijnen en voertuigen dienst om de planning te verfijnen. Ook de mobili teitssector experimenteert met virtuele steden om verkeersstromen te optimali seren. Infinity Lab wil die kruisbestuiving sti muleren. Door de technologie tastbaar te maken, verlaagt het lab de drempel voor ondernemingen die de stap naar digitali sering nog moeten zetten. De onderzoe kers benadrukken dat de implementa tie niet altijd complex hoeft te zijn: met enkele sensoren en een goed gekoppeld model win je al waardevolle inzichten. Tegelijk daagt het lab bedrijven uit om verder te gaan en hun processen tot het uiterste te optimaliseren. “Dat kan het verschil maken op internationale mark ten”, besluit prof. Wim Desmet. FF Met augmented reality (AR) kun je weergeven hoe krachten en spanningen zich doorheen componenten verplaatsen, zoals hier in een versnellingskast.

37

VALUE CHAIN MANAGEMENT - NOVEMBER-DECEMBER 2025