201901Business Logistics

TRANSPORT

FIGUUR 2 Voorbeeld van een traject over de Nieuwe Zijderoute tussen Noordwest-Europa en Chengdu

Door de beperking van de uitstoot kan de CO2-prijs in de toekomst ook de vervoerprijs gaan beïnvloeden. In de luchtvaart krijgt de CO2-uitstoot vanaf 2021 al een prijs. Vanaf dat jaar treedt in de luchtvaart immers een wereldwijd ‘carbon offsetting’ systeem (COR- SIA) in werking, met de bedoeling de totale uitstoot op het niveau van 2020 te houden. Voor de zeevaart en het spoor gelden tot nader order nog geen CO2-handelssystemen of heffingen. Uit het onderzoek van ING blijkt weliswaar dat de Nieuwe Zijderoute nog een aantal flinke stappen moet zetten voordat ze zich matuur kan noemen. Belangrijke uitdagingen zijn de variërende afstand tussen de sporen en het tijdsverlies bij douanecontroles om Europa binnen te komen. Ook de verschillende vei- ligheidssystemen en voltages op het spoor steken de Nieuwe Zijderoute hier en daar stokken in de wielen. Een belangrijke bott- leneck vinden we bijvoorbeeld terug op de Pools-Wit-Russische grens (Malaszewizce) omwille van de douane, spoorbreedtewijzi- ging en een brug. De verwachting is wel dat de doorlooptijd in de toekomst zal dalen door Uitdagingen op de weg naar volwassenheid

China

Kazachstan

Chengdu

Wit-Rusland

Europa

3 dagen 2.800km

5 dagen 5.300km

2 dagen

2 dagen

2 dagen 1.500km

lagere CO2-uitstoot. Zo stoot spoorvervoer tot bijna 20 keer minder CO2 uit dan lucht- vervoer voor een vracht van 12.000kg op het traject tussen China en Noordwest-Europa. Als we rekening houden met het intensieve voor- en natransport dat vaak bij zeevervoer komt kijken, dan is spoorvervoer soms zelfs minder vervuilend dan maritiem transport. Verladers zijn weliswaar nog altijd niet hap- pig om voor groen te betalen, maar in een wereld die steeds strenger wordt op het vlak van CO2-emissies – denken we maar aan het Parijse klimaatakkoord – heeft de Nieuwe Zijderoute alvast een voetje voor. 10 dagen Douane en/ofoverslag naar andere spoorbreedte 4 dagen Voor- & natransport 4 dagen Weekendimpact/ buffertijd 3 dagen Totaal 21 dagen Totale tijdsduur Vervoer spoor

worden steeds groter en ze bieden ruim vol- doende capaciteit. Dat zorgt er ook voor dat de kosten per container laag liggen. Concreet biedt een modern groot contai- nerschip plaats aan ruim 20.000 TEU, terwijl de trein maar ruimte heeft voor zo’n 84 TEU. Luchtvracht scoort op dat vlak nog lager: een Boeing 777 freighter kan slechts 6 tot 16 TEU meenemen. Voor bulkgoederen zoals olieproducten, ertsen, agribulk en biomassa blijft het schip dan ook veruit het meest efficiënte trans- portmiddel. Dat geldt eveneens voor goed- kope consumentenproducten. Naar alle verwachting zullen de Rotterdamse en Ant- werpse haven dus maar een beperkte nega- tieve impact van de Zijderoute ondervinden. Spoor als duurzame aanvulling Hoewel de Nieuwe Zijderoute zeker voorde- len biedt tegenover andere transportmodi, is het voor grote verladers doorgaans niet haalbaar om volledig naar het spoor over te stappen omwille van de beperkte capaciteit. We kunnen het spoor dus eerder als logis- tieke aanvulling dan als vervanging zien. Het zal er dan ook op aankomen de meest voordelige combinaties met lucht- en/of zeevracht te vinden. Zo kan het interessant zijn om een onderscheid te maken per klant of per product. Het gebruik van een extra transportmodus spreidt eveneens de risi- co’s.

FIGUUR 3 Indicatie van de totale kosten voor transport van Noordwest- Europa naar Chengdu in het binnenland van China

Van en naar het diepe binnenland hoeft spoorvervoer niet duurder te zijn dan zeevracht Indicatie totale kosten transport van Noordwest-Europa naar Chengdu in het binnenland van China* Goederen met lage waarde (€40.000)* Goederen met lage waarde (€600.000)*

€ 30.000

€ 30.000

€ 25.000

€ 25.000

€ 20.000

€ 20.000

€ 15.000

€ 15.000

Kapitaalkosten

€ 10.000

€ 10.000

Kosten voor- en natransport

€ 5.000

€ 5.000

Transportkosten van de hoofdmodaliteit

€ 0

€ 0

Lucht

Lucht

*Uitgangspunt voorbeeld: een 40- voets container van leverancier tot afnemer, kapitaalkosten 5%, gewicht 12.000 kg. Transportkosten inclusief natransport en subsidie: zeevoer €3.000, Zijderoute: €4.00 (inclusiefsubsidie) en luchtvervoer €2,2 per kilogram. In de praktijk verschillen de kosten van geval tot geval, ondermeer door: afwijkende herkomst- en bestemmingslocatie, prijsverschil vervoersrichting, afwijkende tarieven en subsidies per Chinese stad/regio, verschillen in frequentie van vervoer en of er een reguliere of reefercontainer moet worden gehuurd. Tot ongeveer 12.000 kg geldt er een minimumprijs per m 3 voor luchtvracht. Als de vracht zwaarder is, wordt luchtvracht per kg duurder.

Wat in de toekomst het spoor nog aan- trekkelijker kan maken als aanvulling, is de

49

B U S I N E S S L O G I S T I C S - J A N U A R I / F E B R U A R I 2 0 1 9