2020 03 Value Chain

VISIE

wordt de kunst maken

onze organisatie grondig herbekijken. Daarbij kan het helpen om puur planmatig managen plaats te laten maken voor ondernemend managen. R. Lenstra: “Met enkel en alleen de planmatige managementstijl van de jaren tachtig lukt het niet meer. Kenmerkend voor die stijl is dat er heel causaal wordt gedacht. Je hebt bepaalde middelen ter beschikking en je stelt je de vraag hoe je met die middelen je vooropge stelde doel kunt bereiken. Intussen tracht je je winkel draaiende te houden en niet te veel verstoord te worden door andere spelers. Bij ondernemend denken daarentegen stel je je vooral de vraag wat je zoal met je middelen kunt doen. Het beste is om veel te experimen teren. Daarbij mag je al eens falen. Het komt er vooral op aan continu in beweging te blijven. De nadruk ligt hier dus niet op het pure exploi teren, maar wel op het exploreren, om zo con tinu beter te worden. Je zou kunnen stellen dat het planmatige denken je landkaart is en ondernemend denken je kompas. De meest succesvolle bedrijven zijn dan ook vaak die bedrijven bij wie planmatig en ondernemend denken hand in hand gaan. Vind je beide eigenschappen niet in één persoon, zorg dan dat de personen die beide stijlen vertegen woordigen goed met elkaar kunnen praten. Dat zal je organisatie erg wendbaar maken, wat vandaag een must is.” Traditionele versus exponentiële organisaties De meest flexibele organisatievorm is wel de exponentiële organisatie, waarvan de belang rijkste kenmerken in de figuur terug te vinden

FIGUUR 1 Kenmerken van de exponentiële organisatie

Internal

External

zijn (zie figuur). “Wil je daar meer over weten, dan is het boek ‘Exponentiële Organisaties’ van Salim Ismail een ‘must read’”, meent Remco Lenstra. “Dat gaat eigenlijk over hoe de Ubers en de Airbnb’s van deze wereld erin sla gen in een mum van tijd een gigantisch markt aandeel in te palmen. In wezen is de sleutel voor hun succes dat voor hen ‘wendbaarheid’ het hoogste goed is.” Bij exponentiële organisaties komen een aantal externe eigenschappen – hoe zijn die bedrijven georganiseerd naar de buitenwereld toe? – duidelijk naar voren. R. Lenstra: “Zij maken bijvoorbeeld heel vaak gebruik van ‘staff on demand’. Bij die organi saties vind je heel veel losse, flexibele mede werkers. Daarbij laat ik in het midden of dat altijd de meest ethisch verantwoorde organi saties zijn, maar het geeft hun wel een enorme wendbaarheid. Ze staan er ook voor bekend

dat ze zich niet ketenen aan assets, dus heel veel outsourcen. Op die manier kunnen ze vlot schalen als ze een opportuniteit zien. Ze maken ook heel vaak gebruik van open data om hun eigen data te verrijken. Verder doen ze vaak een beroep op de community/crowd en laten ze zich ondersteunen door flexibele software en algoritmes. Als we op de interne eigenschappen inzoomen, zien we dat der gelijke organisaties druk in de weer zijn met dashboards en integraties. Ze zijn ook erg autonoom van aard en experimenteren veel, waarmee ze hun ondernemend denken in de verf zetten.” “We merken dat het voor gevestigde bedrijven best moeilijk is om op die manier te innove ren”, vervolgt Remco Lenstra. “Want zij heb ben bijvoorbeeld nog veel eigen mensen en assets in huis. Vaak moeten zij relatief veel moeite doen om relatief weinig extra marge

7

V A L U E C H A I N M A N A G E M E N T - M A A R T 2 0 2 0