2021 03 VCM

Visie

Logistieke groeipijnen in de laatste mijl: bij Pieter Pot, een supermarkt in Nederland die boodschappen verpakkingsvrij thuisbezorgt, kom je als nieuwe klant op een wachtlijst terecht.

Crowd logistics blijft vooral een stedelijk verhaal. Je hebt nu eenmaal een bepaalde densiteit nodig, van vraag maar ook van aanbod, om dat model echt te doen werken.

zich eerst op een wachtlijst inschrijven, voor ze effectief gebruik kunnen maken van de service.”

H. Buldeo Rai : “Dat is eigenlijk het ultieme model om heel snel te kunnen opschalen. Al blijft het gebruik ervan in het non-food segment van de markt nog vrij beperkt. In het food segment zie je wel al meer van die crowd sourcing platformen opduiken, met klinkende namen als Deliveroo en Uber Eats. Die hebben een hoge vlucht genomen tijdens de coronacrisis, toen mensen massaal online aan het bestellen sloegen en ook meer maaltijden aan huis lieten bezorgen. Zo zijn die platformen stilaan uitgegroeid tot vertrouwde waarden. Intussen zie je ook de traditionele retailers met die gevestigde internetspelers in zee gaan. Zo doet de Franse supermarktketen Monoprix vandaag al een beroep op Deliveroo voor het aan huis bezorgen van boodschappen, terwijl Carrefour in Frankrijk daar dan weer Uber Eats voor inschakelt.” VCM: In de praktijk merk je dus toch al een zekere rijpheid van dat crowd source model? H. Buldeo Rai : “Inderdaad. Al blijft crowd logistics toch vooral een stedelijk verhaal. Je hebt nu eenmaal een bepaalde densiteit nodig, van vraag maar ook van aanbod, om dat model echt te doen werken. Het gaat hier meestal om bestellingen die je heel snel, zelfs instant moet kunnen leveren. Een dichtbevolkte regio als het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met veel potentiële gebruikers en burgerkoeriers, leent zich daartoe per definitie beter dan een dunbevolkte plattelandsregio.” VCM: Crowd sourcing geniet niet altijd de beste reputatie. Zo kan het ook het imago van de retailer negatief beïnvloeden. Hoe kijkt u daartegen aan?

Snel, gratis en aan huis VCM: Voor de eindklant zelf maakt het wellicht niet zo heel veel uit hoe die laatste mijl precies overbrugd wordt? H. Buldeo Rai : “Nee, daar zit niet echt een evolutie in. De klant wil zijn bestellingen vooral snel, goedkoop – het liefst gratis – en aan huis geleverd krijgen. ‘Convenience’ is hier duidelijk het toverwoord, en crowd logistics is perfect in staat om aan die vraag naar klantencomfort tegemoet te komen. Dat maakt crowd sourcing, zowel vanuit het perspectief van de retailer als van de eindklant, een heel interessant concept. Maar ‘convenience’ is natuurlijk niet alles en als we datzelfde concept puur op efficiëntie en duurzaamheid gaan beoordelen, laat het dikwijls toch nog te wensen over. Zo leggen burgerkoeriers heel wat overbodige kilometers af, met de wagen of de scooter, doordat ze klanten point-to-point gaan beleveren en daarbij hun bestellingen niet of amper groeperen. Dat is een weinig milieuvriendelijke manier van werken. Op criteria als duurzaamheid en efficiëntie scoren professionele pakketbezorgers, dankzij hun professionele tools, toch nog altijd beter.” JDP *Het artikel uit 2018 ‘Aandachtspunten bij uitstippelen omnichannelstrategie – MOBI onderzoekt impact van omnichannelretail in stedelijke omgeving’ vindt u terug op www.ValueChain.be.

VCM: Is het niet eigen aan duurzame initiatieven dat die eerder kleinschalig zijn en zich maar moeilijk op grote schaal laten uitrollen? H. Buldeo Rai : “Wel, dat vraagt gewoon tijd. Neem nu Picnic, dat uitsluitend aan huis bezorgt en geen eigen winkels heeft. Zij draaien intussen toch ook al een aantal jaren mee. Klein gestart, is hun geografische dekking in Nederland vandaag lang niet slecht. En ze blijven voortdurend uitbreiden. Dat zij hun logistiek volledig in huis houden, zorgt ook voor een aantal duidelijke voordelen. Zo valt het hun een stuk makkelijker om operationele efficiëntie te combineren met duurzaamheid. Zij beleveren hun klanten bijvoorbeeld met elektrische bestelwagens. Tegelijk geeft die logistieke autonomie hun de mogelijkheid om heel veel klantenservice te bieden, zoals korte levertermijnen en duidelijke communicatie over de plaats en tijd van levering. Naast efficiëntie en duurzaamheid garanderen zij zo ook ‘convenience’ of gebruikerscomfort. Een reëel nadeel is dan weer dat zij inboeten aan logistieke densiteit en schaalvermogen. Daardoor kunnen ze helaas wat minder snel schakelen.” Crowd logistics VCM: Naast het in- en outsourcen van de laatste mijl is er nog een derde optie, waaraan u in uw doctoraatsthesis voor de VUB behoorlijk wat aandacht besteedt: crowd sourcing. Daarbij doen retailers of hun logistieke partners een beroep op niet-professionele koeriers – burgertransporten, zeg maar – om hun pakjes te verdelen.

H. Buldeo Rai : “Het is een model dat nog altijd veel twijfels oproept en vandaag inderdaad nog enigszins precair lijkt. Zo kun je terecht vragen stellen bij de rentabiliteit voor de pakketbezorgers zelf. Die bevinden zich helemaal aan het eind van de logistieke keten, waar de druk doorgaans ook het grootst is. De druk die retailers op hun logistieke partners uitoefenen om zo snel mogelijk te leveren en tegelijk de kosten zo laag mogelijk te houden, geven die partners immers door aan hun onderaannemers – in dit geval de burgerkoeriers.” “Ik denk wel dat we het verschil moeten maken tussen mensen die dat koerierswerk deeltijds in bijberoep uitoefenen, om in hun vrije tijd een centje bij te verdienen, en zij die het op voltijdse basis doen en van wie het volledige inkomen ervan afhangt. Bij die laatste groep, die doorgaans werkt voor de grotere crowd sourcing platformen, stellen we toch al een trend naar professionalisering vast. Vroeger was het idee: dat is iets voor studenten. Nu zijn het vooral effectieve werkzoekenden die langs die weg aan een vast inkomen hopen te geraken. En voor de eerste groep van burgerkoeriers is het concept per definitie niet precair, aangezien het voor hen slechts om een extraatje gaat. Bovendien laat de wet op de deeleconomie in België sinds enkele jaren toe perfect legaal tot een bepaald maximumbedrag onbelast bij te verdienen. Voorwaarde is wel dat je voor een erkend deeleconomieplatform werkt, zoals Deliveroo en Uber Eats.”

Value Chain Management / Business Logistics Online Magazine - Maart 2021

Value Chain Management / Business Logistics Online Magazine - Maart 2021

6

7