Business Logistics April 2020

VISIE

loert daarbij het gevaar van de gps-paradox om de hoek.”

FIGUUR De driverless supply chain steunt op drie pijlers

BL: Wat houdt die paradox in? L. Baetens: “Iedereen kent het fenomeen. Je stelt je gps in om naar een bestemming te rijden. Maar wanneer de gps vraagt een bepaalde straat in te slaan, doe je dat niet, omdat je de beslissing van de gps onlogisch vindt. Iedere keer dat je een aanwijzing van de gps negeert, moet het toestel de route herberekenen. In plaats van de weg te wijzen, is de gps voortdurend aan het rekenen. Met artificiële intelligentie in de supply chain is dat net zo. Als je het algoritme niet vertrouwt en voortdurend manueel tussenkomt, dan blijft de toepassing de situatie herberekenen, waardoor er vertraging ontstaat. Het komt erop neer dat je de technologie moet durven vertrouwen. Wanneer de gps je vraagt een smal straatje in te rijden, moet je dat eigenlijk gewoon doen. Uiteraard kan een machine ook fouten maken, maar het zijn andere fouten die mensen maken. Bovendien tillen we als mens zwaarder aan de fouten van een machine. Wanneer de gps ons langs allerlei smalle weg getjes naar onze bestemming brengt, vinden we dat onbegrijpelijk. Dat komt onder meer omdat we niet weten welke files en andere vertraging we daarmee hebben vermeden. Wanneer we de gps negeren en daardoor in een file belanden, sakkeren we op de file, niet op onszelf.” Kleine, operationele beslissingen BL: Moeten we de supply chain dan zomaar aan een algoritme overlaten? L. Baetens: “We zouden er alvast wel al mogen van uitgaan dat het algoritme de juiste beslis singen neemt, zeker wanneer we met ons menselijke brein eigenlijk niet meer kunnen begrijpen waarom het net die beslissing neemt. Maar uiteraard heb ben we het hier over kleine, operationele beslissingen, niet over de grote, strategi sche vraagstukken. Een zelfrijdende auto beslist ook niet waar je naartoe wil. De mens kiest de bestemming, de machine beslist alleen langs welke route je die

BL: Om correcte beslissingen te nemen, is er echter nood aan correcte data. L. Baetens: “Inderdaad, zo komen we weer bij ons eerste punt terecht. Die twee aspec ten zijn onlosmakelijk verbonden en ver sterken elkaar. Er is end-to-end realtime visibiliteit nodig op correcte data. Alleen dan kan artificiële intelligentie de goede beslissingen nemen. Om helemaal tot een driverless supply chain te komen, is echter nog een derde element nodig: de automa tisering van de transacties. Wanneer er end to-end realtime visibiliteit is en de automaat neemt een beslissing – bijvoorbeeld om een bestelling te plaatsen – dan is er normaal gezien nog altijd een persoon nodig die dat order in het systeem plaatst. Ook dat is op zich een activiteit met weinig toegevoegde waarde. Meer nog, de menselijke tussen komst leidt hier opnieuw tot een verstoring van het proces. De machine zal de bestelling namelijk op het juiste moment lanceren en de bestellingen voortdurend bijsturen: de hele dag door, desnoods elk uur. De supply chain medewerker doet dat uiteraard niet. Hij groepeert zijn bestellingen en geeft die bijvoorbeeld één keer per week aan de

bestemming bereikt. Een machine kan – veel beter dan een mens – heel snel continu kleine beslissingen nemen, bij voorbeeld om iets te bestellen of te pro duceren, in functie van een enorm aantal parameters. Vandaag zijn het mensen die dat soort beslissingen nemen. En als we eerlijk zijn, moeten we toegeven dat de medewerkers die in de supply chain dat soort beslissingen nemen, daar eigenlijk lang niet altijd voor zijn opgeleid. Veel operationele beslissingsnemers in de supply chain hebben hun job in de prak tijk geleerd. Als we de vergelijking met de auto doortrekken, is dat alsof ze al doende hebben leren autorijden. Dan is een algoritme – een automaat, een robot of hoe je die ook wil noemen – veel sta bieler. Het beslissingsgedrag van een machine is alvast veel voorspelbaarder dan dat van een mens. Het is dan niet meer de magazijnier die op basis van zijn ervaring en buikgevoel een beslis sing neemt, maar een automaat die dat rechtlijnig doet, en daarbij met veel meer elementen rekening houdt dan voor een mens mogelijk is.”

8

W W W . V A L U E C H A I N . B E