VCM_062025_LR

SUPPLY CHAIN MANAGEMENT

aan het Brussels Human Robotics Research Cen ter van de Vrije Universiteit Brussel ontwikkelt Stijn Kindt technologieën om technische vaar digheden beter overdraagbaar te maken. “Ruim driekwart, meer bepaald 76 procent van de Bel gische maakbedrijven geeft aan bekwaam per soneel te vinden”, zegt hij. “Toch investeert min der dan de helft in training. Er is dus niet alleen een instroomprobleem, maar ook een serieus gebrek aan kennis binnen bedrijven.” De oplossing bestaat erin de aanwezige kennis onder het personeel tijdig te capteren en om te zetten in overdraagbare modellen. Dat gebeurt volgens Stijn Kindt steevast in drie stappen: de skills vastleggen, de vaardigheden modelleren en vervolgens gericht feedback geven. De eerste vraag moet dus zijn: wat maakt iemand echt goed in zijn job? De zoektocht naar een antwoord op die vraag begint bij een con textuele bevraging. Stijn Kindt: “We vragen experts wat er nodig is om hun taak goed uit te voeren. Wat komt er kij ken bij lassen, het correct meten van een rotor diameter of de assemblage van een tankinstalla tie? Daarna volgt een meer technische fase. Door de bewegingen van het lichaam, de ogen en de vingers te traceren, is het mogelijk de handelin gen van experts nauwkeurig in kaart te brengen. We registreren enkele experts verschillende

gelijking met de groep die een standaardtrai ning volgde. Een week later was de foutenlast nog eens met 28 procent gedaald. De mentale belasting daalde sterk, het waargenomen pres tatievermogen steeg met 31 procent en de deel nemers gaven aan zestig procent minder stress en frustratie te ervaren. In de groep die de VR-in structies kon weigeren of accepteren, waren de verschillen nog duidelijker.” Schaalbaarheid en beperkingen Een bijkomend voordeel van VR is ongetwij feld de schaalbaarheid. De technologie laat toe dat verschillende medewerkers op hetzelfde moment een training volgen, zonder dat een ervaren medewerker aanwezig hoeft te zijn. Dr. Eva Geurts: “Bovendien is VR flexibel en her bruikbaar: medewerkers leren op hun eigen tempo en volgens hun eigen niveau, en her halen taken tot ze die echt beheersen. Eerdere pogingen of herhalingen van een taak bepalen welke ondersteuning iemand nodig heeft. Zo optimaliseren we het leerproces én linken we het aan competentiemanagement binnen het bedrijf.” Toch zijn er nog grenzen aan VR-training. “Vaak ontbreekt nog fysieke haptische feedback.” Daarmee doelt Eva Geurts op technologie die trillingen en bewegingen simuleert om de gebruikers over bepaalde interacties te infor meren, bijvoorbeeld hoeveel kracht ze moeten uitoefenen tijdens een technische handeling. “Daarin zijn kansen weggelegd voor augmented reality (AR), dat de brug kan slaan tussen de digi tale en tastbare wereld”, meent de experte. Ook de kennisoverdracht tussen vergelijkbare taken verdient verdere optimalisering om de leercurve nog te versnellen. Expertise overdragen Virtual reality biedt dus krachtige mogelijkhe den om nieuwe medewerkers snel, efficiënt en op maat op te leiden. Maar wat als de kennis waar we vandaag zo dringend op willen trainen, langzaam verdwijnt? Met de massale uitstroom van ervaren vakmensen door pensionering en jobhopping, dreigt ook hun waardevolle exper tise verloren te gaan. Als doctoraatsonderzoeker

splitsen en medewerkers enkel de hulp te geven die op dat moment nodig is. “Het is een even wichtsoefening: je wil medewerkers niet over belasten, maar wel voldoende uitdagen. Een expert hoef je geen basisinstructies te geven, tenzij blijkt dat het toch fout loopt.” En net dat is detecteerbaar door realtime gedragsanalyse. Neem bijvoorbeeld een complexe assemblag etaak, waarbij je de opdracht koppelt aan VR-on dersteuning. Hoe complexer die taak, hoe meer versterking met extra VR-highlights, -animaties of -aanwijzingen er mogelijk is. Eva Geurts haalt het voorbeeld aan van een experiment waarbij techniekers handelingen uitvoerden met een compressor. Daarbij door liepen 36 deelnemers een training van twintig minuten, om de taak vervolgens fysiek uit te voeren. De deelnemers waren verdeeld over drie groepen: een groep die een standaardtraining doorliep, een groep die een aangepaste training kreeg met niet-optionele VR-ondersteuning en een groep die een aangepaste training volgde met VR-ondersteuning, maar die de instructies telkens kon weigeren of accepteren. “De resul taten spraken voor zich”, vertelt Eva Geurts. “De groep die een aangepaste training kreeg, maakte tachtig procent minder fouten in ver Stijn Kindt, onderzoeker aan het Brussels Human Robotics Research Center van de VUB: “Er is niet alleen een instroomprobleem, maar ook een serieus gebrek aan kennis binnen bedrijven.”

Een bijkomend voordeel van VR is de schaalbaar heid. De technologie laat toe dat verschillende medewerkers op hetzelfde moment een training volgen, zonder dat een ervaren medewerker aanwezig hoeft te zijn.

19

VALUE CHAIN MANAGEMENT - MEI-JUNI 2025