VCM_062025_LR

SUSTAINABILITY

Eind 2023 telde Vlaanderen 3.380 elektrisch aan gedreven bestelwagens en 64 vrachtwagens, aldus de Vlaamse overheid. Dat is natuurlijk wei nig vergeleken met het totale aantal inschrijvin gen op dat moment: 554.272 bestelwagens en 59.179 vrachtwagens. Als er emissievrije zones komen, staan de leveranciers dus voor grote investeringen. Elektrificatie van de voertuigen zet ook druk op het elektriciteitsnet. “Zo zijn er logistiek dienstverleners die nieuwe locaties zoeken voor depots in Nederland”, licht Bram Kin toe. “Niet omdat de huidige distributiecentra onvoldoende ruimte bieden, maar wel omdat die locaties onvoldoende capaciteit bieden om met de logistiek elektrisch te gaan.” Emissievrije zones stellen leveranciers zo voor heel wat belangrijke vragen: hoe en waar moe ten ze laden en lossen? Wat is de impact op de kosten? Opvallende vaststelling daarbij van TNO: de CO2-uitstoot gerelateerd aan stadslogistiek zal wat afnemen, maar tegelijk zal het aantal afgelegde kilometers voor logistiek in de stad het komende decennium met twintig procent toenemen, terwijl de regelgeving net strenger wordt. Veranderingen in de stad En dan zijn er nog enkele andere cruciale fac toren die de komende jaren een impact op de last mile zullen hebben. Het aantal mensen dat in de stad woont, bijvoorbeeld. In Vlaanderen neemt het aantal woningen sinds 2018 bijna elk jaar met meer dan 30.000 toe, aldus de Vlaamse overheid. In totaal steeg het aantal woningen tussen 2001 en 2023 met 24 procent in het Vlaams Gewest, tot 3.379.902 woningen begin 2024. Het gaat daarbij vooral om appartemen ten (29%). De meeste wooneenheden vinden we in de steden Antwerpen (281.000) en Gent (153.000), gevolgd door Brugge, Leuven en Oos tende (53.000 tot 67.000). Dat brengt ons tot een andere grote uitdaging: de druk op de infrastructuur. “De ruimte voor verkeer neemt af, terwijl de vraag naar verkeer toeneemt”, zegt Bram Kin. “Als je autoluwe wij ken ontwikkelt, met in Nederland zelfs normen voor het aantal auto’s én fietsen per huishouden,

Bestelwagens, vrachtwagens, cargobikes: logistieke faciliteiten en voertuigen moeten ruimte krijgen, in en rond de stad.

kun je je inbeelden dat bewoners daar meer bestellen en aan huis laten leveren. Hoe gaan we dan met de voertuigen voor de leveringen om? Het gaat knellen in autoluwe buurten, maar ook bijvoorbeeld in historische binnensteden en oude stadswijken.” Meer eisen, minder personeel “Tegelijkertijd stellen klanten, zowel consumen ten als bijvoorbeeld horecahandelaars, vandaag allerlei eisen”, gaat Bram Kin verder. “Neem nu bijvoorbeeld de gratis leveringen en retou ren. Bedrijven concurreren elkaar de markt uit door kosteloos te leveren. Klanten zijn eraan gewend geraakt, maar op lange termijn is dat model niet haalbaar. Klanten willen produc ten ook gratis terugsturen, terwijl een retour gemiddeld 12,50 euro kost.” En dan is er nog dat andere grote probleem: het personeelstekort. “In België behoren de logistiek, het goederentransport en de super marktdistributie tot de minst aantrekkelijke sectoren om in te werken. En wat met de pro ductiviteit van koeriers? Die is de laatste jaren veel minder gestegen dan in andere sectoren. Uit een studie voor e-commerceleveringen in Londen bleek dat een chauffeur veertig procent van de totale afstand te voet aflegt.

Zestig procent van zijn tijd is hij niet aan het rijden. De bestelwagen staat voortdurend stil, wat natuurlijk ook wijst op een hoog aantal stops.” Bram Kin verwijst verder naar de digitalisering. Op dat vlak liggen er zeker nog kansen voor het grijpen. “Om te beginnen richting de klant, om inzicht te krijgen in vervoersstromen, om levertijden af te stemmen en om klanten via ‘nudging’ in de richting van de gewenste keu zes te sturen. Omgekeerd kan digitalisering een belangrijke rol spelen om routes effici ënt in te plannen, waarbij je kapotte produc ten ophaalt en circulaire stromen sluit. Of om interactie tussen transporteurs, leveranciers en steden te faciliteren. De stad kan er ver keersstromen mee optimaliseren, onder voor waarde toegang verlenen tot bepaalde gebie den zoals autoluwe wijken, of het gebruik van ruimtes dynamisch aanpassen: ’s ochtends is het een losplaats, ’s middags een terras en ’s nachts een parkeerplaats. Inzicht in beschik bare losplaatsen levert al snel een grote tijds winst op.” Die interactie tussen alle betrokken partijen is ook een vereiste om tot een ‘physical internet’ te komen. “Je pakketje moet van A naar B, maar het maakt daarbij niet uit via wie of welke facili

78

WWW.VALUECHAIN.BE