VCM_062025_LR

SUSTAINABILITY

teit het er belandt”, verduidelijkt Bram Kin. “Het komt terecht dankzij uitgewisselde informatie over beschikbare laadcapaciteit. Het zou ervoor zorgen dat er minder lege voertuigen in de stad rondrijden.” Op zoek naar werkende innovaties Om maar te zeggen, stadslogistiek staat voor behoorlijk wat uitdagingen. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat heel wat innovaties voor de last mile in de stad het levenslicht zien. “Ze slagen zeker niet allemaal in hun opzet”, zegt Bram Kin. “Allerlei stadshubs komen en gaan. Durfkapitalisten investeerden massaal in snelle leveringen van voeding, om dan in 2022 de sec tor weer massaal te verlaten. Andere innovaties blijven wel bestaan en groeien. Denk bijvoor beeld aan ‘dark kitchens’: bezorgkeukens die op grote schaal louter maaltijden voor leveringen bereiden. Of Bpost, dat zijn netwerk van pakjes automaten in 2025 wil verdubbelen.” Over het algemeen moeten we bij innovaties voor stadslogistiek drie aspecten in het oog houden, die Bram Kin als de drie hoeken van een driehoek ziet: de kostenefficiëntie van de dienstverlener, de klanttevredenheid van de ontvanger, en de duurzaamheid en leefbaarheid in de stad. Met dat laatste bedoelt hij niet alleen emissievrij bevoorraden, maar ook met een lage impact in de stedelijke omgeving zelf. “Er bestaan al heel wat oplossingen om de CO2-uit stoot van voertuigen voor stadslogistiek naar beneden te halen”, erkent hij. “Maar nog beter verlagen we die uitstoot door het transport effi ciënter te organiseren.” Impact van andere levernetwerken De vraag is dan welke innovaties écht het gewenste effect hebben. Bram Kin onderzocht het voor twee concrete ingrepen. “We gingen het na voor een grootstedelijk gebied (regio Rotterdam-Den Haag) met 2,4 miljoen inwoners, op basis van werkelijke data van twee bedrijven die pakketten leveren bij consumenten thuis en bij ondernemingen. Wat als je enkel in de emissievrije zone elektrisch levert met kortere stoptijden? Wat als je overal in de regio elek trisch levert? Wat als je de leveringen naar 250

Ook dit is een uitdaging: hoe verminder je als pakjesbedrijf samen met de lokale overheid de verblijftijd van koeriers in de openbare ruimte?

riers in de openbare ruimte? Hoe vergroot je dus de productiviteit? Bram Kin: “We gingen het effect na van drie ingrepen: dynamisch verschillende losplaatsen aanbieden zodat bestelwagens minder lang rondrijden op zoek naar een geschikte plek, servicepunten inrichten waar consumenten hun pakjes ophalen, en microhubs inlassen van waaruit koeriers de laatste kilometer te voet of met een licht elektrisch voer tuig afleggen. Het effect van die ingrepen gingen we na voor leveringen in Utrecht, de moeilijkste binnenstad van Nederland om in te leveren, omdat daar onder andere langs de kades geen bedrijfsvoertuigen met een totale massa van meer dan 3,5 ton mogen rijden.” Wat zijn de conclusies daaruit? “Door net genoeg plaats aan logistiek te geven, neemt de verblijftijd van de voertuigen sterk af.’’ Dat komt potentieel ten goede aan de kostenefficiëntie van de operaties van de dienstverleners. Daarnaast is het verkorten van de verblijftijd van voertuigen in stedelijk gebied gunstig voor de leefbaarheid. Dat is ook het geval wanneer het lossen gebeurt op locaties die minder overlast geven. Behalve naar de verblijftijd van voertuigen is er ook heel wat onderzoek verricht naar het poten tieel van lichte elektrische vrachtvoertuigen

grote consolidatiepunten brengt en de last mile met elektrische bestelwagens aflegt? En wat als je duizend kleinere consolidatiepunten inricht, zoals pakketautomaten, servicepunten en microhubs, waarbij de ontvangers de helft van het volume zelf afhalen?” Wat blijkt dan? “Als je alles enkel naar con solidatiepunten brengt, dring je het aan tal kilometers voor de logistiek met liefst zeventig tot negentig procent terug. Dat is op zich enorm, maar van zodra meer dan zeven procent van de consumenten met de auto naar het afhaalpunt komt, rijdt ieder een samen in totaal toch meer kilometers. Kijk je dan naar het totale aantal kilometers, dan laat je de bestellingen beter gewoon aan huis leveren. In de stad moet er boven dien ook genoeg ruimte zijn om afhaalpun ten in te richten. De vierkante meters zijn er duur en steden willen niet overal allerlei pakketautomaten op de stoep. Het moei lijkste van al is wellicht nog dat klanten hun gedrag moeten aanpassen. Als je het mij vraagt, kun je klanten sturen door met de prijs te spelen.” Verblijftijd inkorten Ook dit is van groot belang: op welke manier verklein je als pakjesbedrijf samen met de lokale overheid daadwerkelijk de verblijftijd van koe

79

VALUE CHAIN MANAGEMENT - MEI-JUNI 2025