VCM_102020_LR

VISIE

volgens vanop afstand te beheren. Zo maken ze kennis met de voordelen die een servitiza tion-model biedt. Technologische ontwikke lingen die bij die servitization van pas komen zijn ‘augmented reality’ en ‘virtual reality’. Daarmee kunnen onderhoud en dienstver lening gemakkelijker ‘remote’ gebeuren. Dat bespaart reistijd en verhoogt de productivi teit. Prof. dr. Sol wijst er op dat servitization-mo dellen steeds relevanter zullen worden: “Een grote uitdaging voor Industrie 5.0 zal erin bestaan de uitdagingen binnen een CO2-neu trale economie aan te gaan. Zo streeft de EU er in het klimaatakkoord van Parijs naar om tegen 2050 CO2-neutraal te zijn. Verder over wegen diverse landen extra CO2-reductie maatregelen op nationaal niveau. Dat maakt dat vroeg of laat de CO2-kosten in producten zullen worden meegerekend. Zeker voor ener gie-intensieve bedrijven zal dat een enorme uitdagingen vormen. Tegelijk creëert die evo lutie mogelijkheden voor technologieleveran ciers en nieuwe markten. Denken we maar een hightech procesinstallatie, duurzame energie opwekking, circulaire materialen en dus ook servitization-modellen”, legt hij uit. “De basis idee is dat alle CO2-kosten cumulatief terug komen in eindproducten. Omdat lineaire pro ducten extra worden belast, wordt het voor de OEM aantrekkelijker om een aanbieder van services te worden. Als de gebruiker de hard ware in bruikleen krijgt, blijven de materialen – met de gecumuleerde CO2-belastingen – eigendom van de servitization-aanbieder. Die kan dan de materialen hergebruiken met het oog op een lager kostenniveau. Het CO2-be leid zal ervoor zorgen dat op termijn een cir culair product goedkoper zal worden dan een lineair product.” Een logisch gevolg van de trend naar servitiza tion is dat producten een langere levensduur zullen krijgen en eenvoudig gedemonteerd zullen kunnen worden. In het netwerk van de aanbieder zullen partijen nodig zijn die het product uit elkaar halen, om het materiaal vervolgens zo goed mogelijk te hergebruiken.

Digitale technologieën kunnen helpen om op een efficiënte manier steeds kortere productieseries te fabriceren. Hierbij denken we aan de inzet van cobots, flexibele productiemethoden en een vlotte digitale data-uitwisseling.

Een aantal evoluties maken de adoptie van nieuwe technologieën nog interessanter. “Dan denk ik bijvoorbeeld aan de opkomst van open source-systemen en standaarden zoals de OPC-UA voor een optimale com municatie tussen equipment. Zo kun je als producent ook vendor lock-ins vermijden”, illustreert prof. dr. Sol. “In sommige gevallen kan 3D additive manufacturing helpen om enkele stuks te produceren. Bovendien past die technologie perfect in het korteketen verhaal.” Om tegemoet te komen aan de stijgende eisen van klanten, worden het ook nood zakelijk zoveel mogelijk (near-) zero’s in je ambitielijstje af te vinken: zero defect, zero delay, zero programming, enzovoort. “Niet dat je op al die vlakken meteen het onder ste uit de kan moet halen, maar het is wel verstandig om op zijn minst na te denken hoe je richting een (near) zerosituatie kunt evolueren. Met het oog op het (near) zero programmeren van CNC/robots en AGV’s is het bijvoorbeeld handig een 3D-ontwerp van producten en een digital twinmodel van je fabriek en equipment te introduceren”, aldus prof. dr. Sol.

Ook product- en productiedata vlot kunnen uitwisselen wordt een must om foutlozer met partners in de keten te kunnen samenwerken. In dat kader werd de Industrial Data Space (IDS) – dat sinds kort International Data Spaces heet – ontwikkeld als Europees datadeelnet werk voor de maakindustrie. Prof. dr. Sol: “Dat platform laat toe over de bedrijfsgrenzen heen data in het productie netwerk uit te wisselen. Belangrijk is wel dat de soevereiniteit van de Europese deelnemers behouden blijft en dat je niet je lot in handen van een grote Amerikaanse speler legt. Aan sluitend hebben Frankrijk en Duitsland onder de werknaam Gaia-X een initiatief gelanceerd waarbij data in diverse cloudomgevingen onderling uitgewisseld kunnen worden via de IDS-standaard. Het is de bedoeling dat initia tief over heel Europa uit te rollen.” De weg naar servitization De coronacrisis heeft voor een aantal pro ductiebedrijven al de weg naar een serviti zation-model geëffend. Ondernemingen die tijdelijk weinig systemen verkopen, kunnen besluiten vaker bestaande systemen bij klan ten te onderhouden. Of ze installeren tijdelijke huursystemen bij nieuwe klanten om die ver

8

W W W . V A L U E C H A I N . B E